Mijn leven stond helemaal op z’n kop toen ik het zenuwstelsel en de polyvagaaltheorie ging bestuderen. Het heeft me echt doen schudden op mijn grondvesten, want ik doorzag ineens allerlei oude patronen van mezelf. En ik ontdekte dat ik met een aantal mensen in mijn leven in een hele ongezonde dynamiek zat. Sommigen al jarenlang. Ik voelde wel regelmatig verwarring en vaak veel schuldgevoel. Maar ik snapte niet goed waarom. Tot ik ontdekte hoe de Fawn respons werkt bij mij en dat de ander in deze dynamiek dan in de Rationele Vecht respons schiet. Ineens kon ik kraakhelder zien hoe die twee elkaar in stand hielden. Eindelijk snapte ik het!! En met ongelooflijk waardevolle coaching van Mariëlle Spronck ben ik die dynamieken gaan doorbreken.
Over de Fawn- Vecht dynamiek
Met verschillende mensen in mijn leven speelde ik steeds dezelfde dynamiek uit. Ik schoot in de Fawn respons (pleasen, sorry zeggen, me aanpassen, klein maken) en de ander in de Rationele Vecht respons (kritiek, beschuldigen, verwijten). De ander ervaarde een vervelend gevoel en verweet mij dat ik het anders had moeten aanpakken. Als ik het anders had gedaan, hadden zij geen pijn gehad. Ik deed in hun ogen dus iets fout, ik kreeg de schuld van hun pijn/ irritatie/ lastigheid. En ik geloofde het. Ik ging me aanpassen, op eieren lopen, pleasen, sorry zeggen, “O het spijt me zo, ik had dat totaal niet zo bedoeld!!” Want ik geloofde het, ik voelde me een slecht mens, het schuldgevoel bekroop me als een zwarte deken en ik boog. Toen ik ging snappen dat de ander in deze dynamiek in de rationele vecht staat zat, ging ik begrijpen dat de ander een gevoel van onveiligheid ervaarde en vanuit automatisme een schuldige aanwees. Eigenlijk kreeg ik dus steeds de schuld van shit die niets met mij te maken had! Het enige dat ik kon doen om deze dynamiek te doorbreken was om geen gehoor meer te geven aan die Fawn respons. Om geen sorry meer te zeggen, maar: “Vervelend dat je er zo’n last van hebt. Maar deze keuze voelt voor mij kloppend.”
Stampende kleuter
Mariëlle had me al gewaarschuwd dat als ik er uit zou stappen, als ik de dynamiek zou doorbreken en niet mijn excuses ging aanbieden bij een verwijt, dat de ander dan even heel hard zou gaan stampen en sputteren en alles uit de kast trekken om die deken van schuldgevoel toch om me heen te wurmen. Dat gebeurde inderdaad. Maar voor het eerst werkte het niet meer! Ik twijfelde niet meer aan mijn eigen intenties, aan mijn goedheid. Ik zag de ander voor me, sputterend en stampend als een kleuter (klinkt een beetje onaardig, maar het helpt enorm om het niet persoonlijk te nemen) en kon het voor het eerst in heel veel jaren bij de ander laten. Ik voelde rust en kracht. Ik stond achter mijn keuze en ik was trouw aan mezelf.
Normaal gesproken zou ik er een nacht van wakker kunnen liggen, continu afspelen wat er nu precies gebeurd was, een drukke dialoog in m’n hoofd tussen de Fawn en mijn verdediging. Er was dan veel verwarring, want ik had er nooit iemand mee willen kwetsen, maar toch voelde ik me slecht over mezelf. De argumenten van de ander waren te sterk. Uiteindelijk zei ik dan toch Sorry en dan was het weer goed met die ander. Maar het vóelde voor mij niet goed.
Slecht mens
Het lastige met die rationele vecht is dat hij vlijmscherp is en heel slim. En hij weet je zwakke plekken precies te vinden. De argumenten lijken zo te kloppen! Ze haken precies in op oude overtuigingen. Één van die overtuigingen is dat ik een ander altijd heel erg kwets als ik mijn grens aangeef. En dat ik dan dus een slecht mens ben. Dat is waarom die Fawn zo automatisch opkomt, als ik eigenlijk een grens te stellen heb. En dat is ook precies wat de rationele vecht van de ander wist te vinden bij mij. Mijn eerste volautomatische respons bij kritiek is zelftwijfel (Fawn). Ik zal het wel niet goed hebben gedaan. Daar speelde de ander feilloos op in en Hoppa, we zaten weer vast in de dynamiek.
Zakken door de onveilige staten
Ik heb met een aantal mensen in mijn leven flink in deze dynamiek gezeten, ik in de Fawn respons, de ander in de rationele vecht. Bij één van deze personen ben ik zelf na een aantal jaar ook een staat afgezakt naar de vecht staat, toen mijn grens eindelijk bereikt was en ik de kritiek en de beschuldigingen niet meer pikte. Er was al regelmatig verwarring geweest als ik na een beschuldiging dacht: “HE?! maar dit heb ik echt totaal niet zo bedoeld! Ik ben het gewoon straal vergeten!” Maar uit angst dat de harmonie weg was ging ik dan toch uiteindelijk weer m’n excuses aanbieden. Maar er kwam een moment dat ik boos werd, dat ik terug ging vechten. Met woorden dan. Die harmonie kon me aan mijn reet roesten. En toen dat ook niet bleek te werken – de kritiek en de beschuldigingen bleven komen – zakte ik nog een staat af, naar de moedeloosheid. Ik zag niet meer in hoe ik nog met deze persoon om kon gaan.
Zo werkt het zenuwstelsel, als je het in een bepaalde staat niet kunt oplossen, zak je een staat dieper en probeer je het daarmee op te lossen. Als pleasen, je klein maken en sorry zeggen uiteindelijk niet werken en de shit blijft komen, dan zak je af naar de vecht of de vlucht respons. En als dat dan uiteindelijk óók niet blijkt te werken, zak je nog verder af, naar de moedeloosheid. Daar is alles heel grijs, zie je geen oplossing meer, daar geef je het op. Dat deed ik en uiteindelijk was de enige oplossing om het contact te verbreken. Dat is één van de meest krachtige beslissingen geweest in mijn leven. Als iemand zo’n sterke rationele vecht heeft en eigenlijk altijd de schuld bij jou legt, dan is er echt geen gezonde connectie mogelijk.
Herkennen in plaats van uitschakelen
Nu heb ik die Fawn respons niet uitgeschakeld ofzo. Het is helaas geen eindbaas die je kunt verslaan en die je dan nooit meer terugziet. Het is mijn meest geraffineerde volautomatische precies afgestelde beschermingsmechanisme en dat zal het vast mijn hele leven blijven. Maar ik leer wel steeds beter te herkennen wanneer het mechanisme in werking treedt. En geloof me, het gaat zó fucking snel, zo gesmeerd, dat je jezelf echt flink moet trainen om hem te gaan herkennen. Je zal het in ieder geval niet voor zijn. Dat heb ik inmiddels ook geleerd. Neuroceptie werkt totaal onbewust en staat áltijd aan. Je zenuwstelsel is de hele dag bezig met signalen in je lijf, buiten je lijf en tussen andere mensen te scannen en dat te beoordelen als VEILIG of ONVEILIG. Wat mij vooral geholpen heeft, is om te leren herkennen wat er in mijn lijf gebeurt als de Fawn in werking treedt.
(Wil jij ook leren hoe je de Fawn respons in jezelf kunt herkennen? Kom dan naar de Polyvagaal & Pleasure Masterclass op 8 juni!)
Wat een VERADEMING! Dat ik het langzaamaan aan het doorzien ben, dat ik de Fawn regelmatig op voel komen en dat ik steeds vaker een andere keuze kan maken. Ik voel dat ik veel meer energie heb sinds ik het contact met bepaalde mensen verbroken heb, of tot een minimum heb beperkt. En als ik dan oefen met eerlijk zijn en mezelf wél uitspreek, met het gevaar de ander enorm teleur te stellen, of flink in de weerstand te jagen, dan is dat toch een overwinning!!
Bedwelmd
Het is zó’n ontzettende energievreter die Fawn respons. Je levenskracht lekt gewoon weg waar je bij staat! En dan niet een lekkend kraantje, nee, die sluizen staan gewoon wijd open. Al die tijd dat je in de Fawn staat bent, voel je je namelijk niet écht ontspannen. Je verkeert in een staat van alertheid, met de aandacht bij de ander, je voelt je eigen grenzen en verlangens niet goed meer. Ik doe dit heel veel in mijn liefdesrelaties en ik snap nu pas waarom ik me soms een beetje ‘bedwelmd’ voelde door het samenzijn. Dat ik dan als ik weer alleen was pas voelde dat ik bijvoorbeeld eigenlijk nog heel graag had willen wandelen, maar dat niet gedaan heb, omdat de ander daar geen zin in had. En die behoefte verdween dan helemaal naar de achtergrond. Tot ik weer alleen was en voelde dat het knaagde. Dat ik mezelf zo ‘verloren’ had in het samenzijn. Het helpt me om tijdens een weekend samen af en toe even alleen een boodschap te halen, of even alleen in de tuin te zitten. Dat heeft ook te maken met alle open centers in mijn human design, ik neem heel veel van de ander over. Door even alleen te zijn kom ik terug bij mezelf.
Masterclass Polyvagaal & Pleasure
Inmiddels heb ik een diepgaande training gevolgd over het zenuwstelsel en de polyvagaaltheorie (bij Mariëlle Spronck) om er tot de bodem in te duiken. Op dit moment volg ik ook een training bij haar die me leert om deze kennis toe te passen bij het begeleiden van mensen en groepen. Ik ga me steeds meer richten op het lesgeven over de polyvagaaltheorie in combinatie met belichaming. Omdat je deze kennis ‘in je lijf’ wil krijgen om patronen te veranderen. Zondag 8 juni 2025 staat er een eendaagse Masterclass gepland ‘Polyvagaal & Pleasure’, in Den Haag. Speciaal voor vrouwen. De Fawn respons is één van de hoofdthema’s en ik geef je geweldige tools en oefeningen om steeds minder vanuit de Fawn respons te reageren en terug te navigeren naar je authentieke zelf.
(Check de Kalender voor de events en nieuwe data)
0 reacties